ژاوی هرناندز برای آخرین بار به عنوان بازیکن بارسلونا از زمین بازی خارج میشد. او در سال ۲۰۱۵، وقتی ۳۵ سال سن داشت و چهارمین قهرمانیاش در لیگ قهرمانان اروپا را با پیروزی ۳-۱ برابر یوونتوس در برلین به دست آورد، بندر بارسلون را به مقصد قطر ترک کرد تا آیندهای متفاوت برای او رقم بخورد.
نگاهی به دوران ورزشی ژاوی هرناندز
بعد از ۱۸ سال درخشش در نیوکمپ و انجام بیش از ۷۵۰ بازی برای بارسلونا، ژاوی سرانجام به پایان خط رسیده بود. او بعداً بدون هیچ نیش و کنایهای درباره خروجش از تیم گفت:
مشخصاً باید باشگاه را ترک میکردم.
ژاوی هرناندز در حالی بارسلونا را ترک کرد که رکورد بیشترین بازی انجام داده و جام کسب شده در تاریخ این باشگاه را شکسته بود. هشت قهرمانی در لالیگا که اولین آنها در سال ۱۹۹۹ به دست آمده بود، سه قهرمانی در کوپا دل ری، شش قهرمانی در سوپر کاپ اسپانیا، دو قهرمانی در سوپر کاپ اروپا و دو قهرمانی در جام جهان باشگاهها از جمله افتخاراتی بود که به همراه چهار قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا، ژاوی را رکورددار کرده بود؛ البته همتیمی سابق او یعنی آندرس اینیستا هم به این افتخارات دست یافته بود.هرچند که تعریفِ ژاوی در مدالها و جامهایی که کسب کرده است خلاصه نمیشود. از چندین جهت ژاوی نشان دهندۀ تحول بارسلونا در زمین بازی بود، انقلابی که هویت تازهای را برای آنها به وجود آورد و موجب تشکیل یک ایدئولوژی فوق العاده در دنیای فوتبال شد. در حقیقت، او در زمین مسابقه تنها یک بازیساز نبود و در هر پاس او فلسفه بازی بارسلونا دیده میشد. فوتبال ژاوی زیر نظر قهرمان دوران کودکیاش یعنی پپ گواردیولا شکوفا شد و سپس او به یکی از کلیدیترین بازیکنان بارسلونا و تیم ملی کشورش اسپانیا تبدیل شد. یوهان کرایوف درباره ژاوی هرناندز گفته بود:
اگر ژاوی روز بدی داشته باشد، آن وقت بارسلونا عملاً نیمی از عملکرد مثبتش را از دست میدهد. او یکی از بازیکنانی است که توانایی به دست گرفتن ریتم و کنترل بازی را دارد و سبک بازی او این اجازه را به مابقی بازیکنان تیم میدهد که با آزادی عمل بیشتری در زمین حضور یابند. او یک فوتبالیست متفاوت است.
بیشتر بخوانید : پنج نکته طلایی برای موفقیت در پیشبینیهای ورزشی
در حالیکه از بارسلونای پپ گواردیولا به عنوان بهترین تیم باشگاهی تاریخ فوتبال جهان یاد میشود، اسپانیایِ ویسنته دل بوسکه هم بهترین تیم ملی تاریخ فوتبال جهان عنوان میشود. ژاوی تأثیر بسیاری در قهرمانی اسپانیا در یورو ۲۰۰۸ اتریش و سوئیس، جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی و یورو ۲۰۱۲ اوکراین و لهستان داشت. سبک تیکی تاکایی که در تیم ملی اسپانیا به کار گرفته میشد تاحدود زیادی به آرامش و حرکات ژاوی هرناندز در زمین بازی بستگی داشت. گرچه پیروزی ۴-۰ اسپانیا برابر ایتالیا در فینال یورو ۲۰۱۲ آخرین بازی ژاوی در پیراهن تیم ملی اسپانیا نبود اما او در این دیدار با عملکرد فوق العادهای که داشت، گوشهای از تواناییهایش را به نمایش گذاشت. تلاش بی وقفه او در میانه میدان و به دست گرفتن کنترل آن قسمت از زمین جزو اصلیترین تواناییهای ژاوی هرناندز محسوب میشد که او را به یکی از تأثیرگذارترین ستارگان فوتبال این سالهای اسپانیا تبدیل کرده بود.
بعد از آن بازی روند تیم ملی اسپانیا در تورنمنتهای بینالمللی رو به افول رفت اما پیش از آن ژاوی هرناندز به عنوان بهترین بازیکن یورو ۲۰۰۸ انتخاب شده بود و در جمع سه نفر پایانی جایزۀ توپ طلای فیفا در سال ۲۰۱۰ هم قرار گرفته بود. در بارسلونا و تیم ملی اسپانیا او بازیکنی ثابت، بدون جانشین و کارآمد بود که البته هر دو تیم در پیشرفت فوتبالی او نقش قابل توجهی ایفا کردند. حتی سرسخت ترین هواخواهان استقلال کاتالونیا از دولت اسپانیا هم نمیتوانستند از موفقیتهای ژاوی در تیم ملی اسپانیا غافل شوند و از آنها چشمپوشی کنند. ورود ژاوی به هر دو تیم با تأثیر و نفوذ بسیاری در تیم باشگاهی و ملی او همراه بود که موجب تغییری تاریخی در فوتبال اسپانیا شد. معمولاً این مربیان هستند که آموختههای تاکتیکیشان را به بازیکنان یاد میدهند اما در بارسلونا و تیم ملی اسپانیا چنین مسئلهای برای ژاوی هرناندز صدق نمیکرد. همانطور که پپ گواردیولا گفته بود:
من هیچ چیزی به ژاوی یاد ندادم.
ویسنته دل بوسکه هم دربارۀ او گفت:
ژاوی، اهمیت بیشتری از مربی تیم دارد.
ژاوی هرناندز نه تنها به عنوان بهترین بازیکن بلکه به عنوان تاریخی ترین بازیکن فوتبال اسپانیا به یاد آورده میشود. او در کاتالونیا و حتی در سطح کشور، بدون هیچ تضاد و جنجالی، از شخصیتی نمادین برخوردار است و تنها مورد احترام و تحسین قرار میگیرد. ژاوی به کمک بهترین مربیان یک دهه اخیر فوتبال اروپا، بارسلونایِ تحت فشار و اسپانیای کم افتخار را به بالاترین درجات فوتبال باشگاهی و ملی در سطح جهان رساند. بیراه نیست که از وقتی ژاوی با حضور در قطر خودش را نیمه بازنشسته کرده، تغییرات بیشتر اما ناموفقتری در بارسلونا و اسپانیا به وقوع پیوسته است. بارسلونای لوییز انریکه در ادامه راه ناامیدانه عمل کرد و از آرمانهای قبلی باشگاه اندکی عقب نشینی کرد. این در حالی بود که تیم ملی اسپانیا هم روند فاجعهباری را طی سالهای اخیر طی کرده و پس از حذف در دور گروهی جام جهانی ۲۰۱۴، در یک هشتم نهایی یورو ۲۰۱۶ و جام جهانی ۲۰۱۸ هم با شکست برابر ایتالیا و روسیه از گردونه رقابتها کنار رفته است.
با این وجود به نظر میرسد که تأثیرات سبک بازی ژاوی هنوز به طور کامل در فوتبال جهان جای نگرفته است. او بیشک همین حالا هم نقش قابل توجهی در روند صعودی فوتبال همتیمیهای سابقش نظیر آندرس اینیستا، سرجیو بوسکتس و تیاگو آلکانتارا داشته است. هرچند که قطعاً در نسل بعدی فوتبال جهان از آکادمی فوتبال لا ماسیا گرفته تا سرتاسر اروپا، بازیکنان جوان سبک بازی ژاوی هرناندز را الگوی خودشان قرار میدهند. او بارسلونا را در حالی ترک کرد که به ۲۵ قهرمانی با آنها رسیده بود و وقتی از تیم ملی اسپانیا خداحافظی کرد هم به قهرمانی سه تورنمنت بینالمللی معتبر دست یافته بود. ژاوی همچنین سابقه سه بار انتخاب به عنوان سومین بازیکن سال فیفا، قرارگیری در تیم منتخب سال فیفا و یوفا، انتخاب به عنوان مرد سال فوتبال جهان از دید ورلدساکر و بهترین پاسور دو فصل لالیگا و یک فصل لیگ قهرمانان اروپا را در کارنامه دارد. با این حال میراث ژاوی بسیار ارزشمندتر از جامهایی است که در دوران بازیاش به دست آورده است. در حال حاضر یا برای همیشه، ژاوی هرناندز بهترین بازیکن تاریخ فوتبال اسپانیا است.