تونی کروس به سبب جامهای زیادی که در طول دوران بازیاش به دست آورده باید در میان برترین هافبکهای قرن بیست و یکم قرار گیرد.
نگاهی به دوران ورزشی تونی کروس
فرقی نمیکند که شما او را به سبب درهم کوبیدن برزیل در بلو هوریزنته، رسیدن به سه قهرمانی متوالی در لیگ قهرمانان اروپا با رئال مادرید یا آن ضربه آزاد دیدنی برابر سوئد به یاد آورید، کروس بدون تردید جزو بهترین بازیکنان نسل حاضر بوده است. گرچه شهرت او و سایر همتیمیهایش در لوس بلانکوس به سبب نتایج ضعیف فصل گذشته تیم خدشهدار شد اما حالا زیر نظر زین الدین زیدان، انقلابی تازه در سطح بازی کروس شکل گرفته است. کروس در گریسفیلدِ آلمان شرقی و در زمانی که دیوار برلین فرو ریخت، به دنیا آمد و ۱۶ سال بعد به بایرن مونیخ پیوست. بعد از یک سال حضور در تیم جوانان بایرن مونیخ، کروس به عنوان کاپیتان تیم ملی زیر ۱۷ سالههای آلمان راهی جام جهانی کره جنوبی شد؛ گرچه او با مدال قهرمانی به کشورش باز نگشت، اما مدال برنز و توپ طلای این رقابتها که به بهترین بازیکن مسابقات داده میشد را کسب کرد. اوتمار هیتسفیلد این عملکرد درخشان او در پیراهن مانشافت را برای رسیدنش به تیم اول بایرن مونیخ کافی دید؛ کروس در حالیکه ۱۷ سال و ۲۶۵ روز سن داشت اولین بازیاش را برای باواریاییها انجام داد و به جوانترین بازیکن تاریخ این باشگاه تبدیل شد که در یک مسابقه رسمی بازی کرده است.
در فصلی که منجر به قهرمانی بایرن مونیخ در بوندسلیگا شد و آنها ستارگانی چون باستین شوایناشتایگر، مارک فنبومل و زی روبرتو را در خط هافبک خود میدیدند، کروسِ جوان ۱۲ بازی در لیگ انجام داد. نقطه عطف او در بایرن مونیخ در بازی خارج از خانه ابتدای فصل مقابل ستاره سرخ بلگراد در جام یوفا رقم خورد؛ در حالیکه بایرن با نتیجه ۲-۱ عقب بود، کروس با دو ضربه آزاد زیبا، تیمش را به بازی برگرداند. اولین ضربه آزاد او روی سر میروسلاو کلوزه نِشست و به گل تبدیل شد و دومین ضربه آزادش به طور مستقیم وارد دروازه رقیب صربستانی باواریاییها شد. این سرآغازی بر درخششهای کروس در بالاترین سطح فوتبال اروپا و جهان بود. هرچند که در این بین روند رو به رشد کروس دچار مشکلاتی شد. اضافه شدن تیم بوروفسکی به خط هافبک بایرن شانس کمتری به کروس برای حضور در ترکیب اصلی تیم را میداد و به این ترتیب، او در ژانویه با قراردادی قرضی و ۱۸ ماهه به بایر لورکوزن پیوست. کار او در لورکوزن بسیار سخت آغاز شد؛ زیرا آنها تیم میانه جدولیای بودند که توسط برونو لابادیا هدایت میشد.
لورکوزن به فینال دیافبی پوکال در برلین رسید اما وردربرمن با گل پیروزیبخش مسوت اوزیل برنده این جام شد. در تابستان، یوپ هاینکس جانشینِ لابادیا روی نیمکت لورکوزن شد. این در حالی بود که هاینکس هدایت بایرن در دو ماه پایانی فصل قبل را به عهده گرفته بود. این اتفاق، همهچیز را برای کروس ۱۹ ساله تغییر داد. فصل دوم کروس در ترکیب قرمز و مشکیپوشان مورد توجه همه فوتبالدوستان قرار گرفت. هواداران لورکوزن هر هفته شاهد عملکرد کروسی بودند که تکنیک بالایش او را به یکی از بهترین بازیکنان بوندسلیگا تبدیل کرده بود. قدرت بالای کروس در پاس دادن، تکنیک فوق العاده و شوتهای پرقدرتش خیلی زود او را به یکی از بهترین هافبکهای بوندسلیگا تبدیل کرد و ضعفش در قدرت بدنی و سرعت هم چندان به چشم نمیآمد. کروس بیشتر به سبب گلهایی که از فاصله دور با ضربه آزاد یا والی به ثمر میرساند مشهور شده بود. اگرچه در محوطه ۱۸ قدم هم قدرت تمامکنندگی خوبی از خودش نشان میداد. همه اینها موجب علاقه سرمربی تیم ملی و باشگاهِ پدر او شدند.
بعد از اینکه کروس نخستین بازی ملیاش را در مارس ۲۰۱۰ انجام داد، در لیست ۲۳ نفره منتخب یواخیم لوو برای حضور در آفریقای جنوبی حضور یافت. او در دو بازی ابتدایی مرحله گروهی جایی در ترکیب آلمان نداشت اما یواخیم لوو در بازی آخر و سرنوشتساز مانشافت برابر غنا که به پیروزی ۱-۰ تیم ختم شد، ده دقیقه به کروس بازی داد. بعد از درهم کوبیدن انگلیس در مرحله یک هشتم نهایی، کروس در جریان پیروزی آلمان برابر آرژانتین در مرحله یک چهارم نهایی، فرصت بیشتری برای حضور در بازی پیدا کرد. کروس در کنار امثال اوزیل، مانوئل نویر، توماس مولر و ژروم بواتنگ در برزیل برنده جام جهانی ۲۰۱۴ شد. اعتماد لوو به جوانان و مشخصا کروس موجب بازی گرفتن از او در ۳۰ دقیقه پایانی دیدار نیمه نهایی جام جهانی مقابل اسپانیا شد. هرچند که لاروخا با گل دقیقه ۷۳ کارلس پویول، آلمان را شکست داد. کروس در برابر آندرس اینیستا، ژاوی و ژابی آلونسو شانسی برای بازیسازی نداشت و ضربه والیاش هم توسط ایکر کاسیاس مهار شد. با این حال، حضور در این بازیها برای کروس ۱۹ ساله تجربه شد چراکه در ادامه او از مرحله نیمه نهایی جام جهانی هم جلوتر رفت.
کروس بازهم با یک مدال برنزِ جام جهانی دیگر در تابستان ۲۰۱۰ به بایرن برگشت. در حالیکه لوییز فنخال هدایت تیم را به عهده داشت، کروس نسبت به گذشته فرصت بیشتری برای بازی پیدا میکرد اما مربی کلیدی کروس در تابستان ۲۰۱۱ به آلیانز آرهنا بازگشت. با بازگشت هاینکس به نیکمت بایرن مونیخ، کروس به بازیکن ثابت ترکیب تیم تبدیل شد؛ هرچند که آنها برای دومین سال متوالی در جدول بوندسلیگا پشت سر بروسیا دورتموندِ شاداب یورگن کلوپ قرار گرفتند. در لیگ قهرمانان اروپا، بایرنیها امیدوار بودند که به فینال خانگی برسند؛ آنها در مسیر صعود به فینال، کار سختی در مراحل یک هشتم نهایی و یک چهارم نهایی نداشتند. بعد از شکست در دور رفت یک هشتم نهایی مقابل بازل، این تیم سوئیسی در آلیانز شکست خورد و سپس بایرن با پیروزی برابر مارسی در یک چهارم نهایی به جمع چهار تیم پایانی حاضر در این رقابتها راه یافت. رئال مادرید خوزه مورینیو که در حال پایان دادن به سلطنت پپ گواردیولا در اسپانیا بود، در دور رفت نیمه نهایی با وجود ستارگانی چون رونالدو، کریم بنزما، آنخل دیماریا و اوزیل پا به مونیخ گذاشت.
کرنر دقیقه ۱۷ کروس، این شانس را به فرانک ریبری داد تا دروازه کاسیاس را باز کند و میزبان را به تیم برتر میدان تبدیل کند. تلاشهای بنزما، رونالدو و اوزیل جواب داد و رئالیها پیش از پایان نیمه اول بازی را به تساوی کشیدند. هرچند که ماریو گومز گل پیروزیبخش بایرن را به ثمر رساند تا آنها با برتری به دیدار برگشت در مادرید بروند. تکلیف رقیب چلسی در فینال لیگ قهرمانان اروپا در ضربات پنالتی مشخص میشد، جایی که پنج پنالتی به خطا رفت. نویر ضربات رونالدو و کاکا را مهار کرد و سپس نوبت به کاسیاس رسید که در برابر پنالتیهای کروس و لام بایستد. با بیرون رفتن پنالتی سرخیو راموس، شوایناشتایگر با به گل تبدیل کردن پنالتیاش بایرن را راهی فینال کرد. صعود چلسی به فصل بعد لیگ قهرمانان اروپا هم به این بازی وابسته بود چراکه آنها لیگ را در جایگاه نازل ششم به پایان رسانده بودند. بایرن سرانجام قفل دروازه چلسی را باز کرد؛ ارسال کروس با ضربه سر توماس مولر همراه شد و باواریاییها ۱-۰ پیش افتادند. سپس نوبت به دروگبا رسید که بازی را به تساوی بکشد و بازی در وقتهای اضافه پیگیری شود. در وقتهای اضافه، چک، پنالتی آرین روبن را مهار کرد و ایویکا اولیچ و شوایناشتایگر با از دست دادن پنالتیهایشان در ضربات پنالتی، بایرن را در کسب پنجمین قهرمانیاش در این رقابتها ناکام گذاشتند.
در حالیکه بایرن فصل ۱۲-۲۰۱۱ را بدون جام تمام کرد، در فصل بعد موفق به فتح سهگانه شد. کروس بعد از مصدومیتش در ماه آوریل، قهرمانیهای بایرن در بوندسلیگا، دیافبی پوکال و لیگ قهرمانان اروپا را از دست داد، اگرچه او نقشی کلیدی در یکی از موفقترین فصول تاریخ باشگاه ایفا کرد. با ورود گواردیولا به آلیانز، سیستم سه هافبکه در دستور کار قرار گرفت و به این ترتیب، کروس نقشش به عنوان یک شماره ۱۰ را از دست داد و در کنار شوایناشتایگر و لام به هافبک وسط بایرن تبدیل شد. سال آینده در جام جهانی برزیل هم آلمان با بیشتر بازیکنان بایرن مونیخ راهی این رقابتها شد. ممکن بود که شوایناشتایگر و سامی خدیرا در کنار کروس قرار گیرند اما او در همه بازیهای آلمان تا فینال جام جهانی در ترکیب اصلی قرار داشت. بعد از مرحله گروهی این مسابقات که هیچ حریف قدرتمندی مقابل آلمان قرار نگرفت، تیم لوو عملکرد فوق العادهاش را آغاز کرد؛ اگرچه آنها برابر غنا در دور گروهی و الجزایر در یک هشتم نهایی لغزیدند اما سرانجام به یک چهارم نهایی راه یافتند. ضربه سر متس هوملز روی ارسال تونی کروس، با گذشتن از سد هوگو لوریس وارد دروازه فرانسه شد تا آلمان حریف میزبان مسابقات در نیمه نهایی شود.
از آنجایی که دهه حاضر در حال پایان یافتن است، آن بازی در بلو هوریزنته را میتوان شوکهکنندهترین ۹۰ دقیقه ده سال گذشته عنوان کرد؛ دیداری که کروس در بطن آن قرار داشت. لام به عنوان دفاع راست و خدیرا و شوایناشتایگر به عنوان هافبک دفاعی در زمین بودند؛ به این ترتیب کروس میتوانست با آزادی عمل بیشتری در کارهای تهاجمی مانشافت شرکت کند. پیدا کردن مولر در محوطه جریمه برزیل، اولین تاثیرگذاری او روی گلهای این بازی بود؛ سپس در دومین موقعیتی که داشت توپ را به مولر داد و او هم پاس گل کلوزه را طراحی کرد. گل سوم آلمان در این مسابقه هم توسط خود تونی کروس به ثمر رسید. دو دقیقه بعد، او فرناندینیو را از پیشرو برداشت و سپس خدیرا را در مقابل دروازه خالی برزیل صاحب موقعیت مسلم گلزنی کرد تا گل چهارم آلمان هم به ثمر برسد. در پایان ۹۰ دقیقه و پس از فعل و انفعالاتی که شاهد بودیم، سرانجام نتیجه تاریخی ۷-۱ بر اسکوربورد ورزشگاه نقش بست. درخشش کروس به قدری بود که یوهان کرویف هم به تمجید از او پرداخت:
کروس یک بازیکن فوق العاده است. او همهچیز را به خوبی انجام میدهد؛ او با دقت بسیار خوبی پاس میدهد و این فوق العاده است.
کروس همچنین از رسانههای برزیلی لقب ” O Garçom” یا پیشخدمت را دریافت کرده بود؛ چراکه همواره در زمین مسابقه برای همتیمیهایش موقعیتسازی میکرد. در دیدار فینال هم او به نوعی سازنده گل قهرمانی ژرمنها شد؛ پاس کروس به آندره شورله رسید و سپس ماریو گوتزه روی سانتر مهاجم چلسی، گل پیروزیبخش آلمان در فینال جام جهانی را وارد دروازه آرژانتین کرد:
یک بازیکن استثنایی به اینجا آمده است. همانطور که در جام جهانی دیدید، او یکی از بهترین بازیکنان آن رقابتها بود. عملکرد درخشان او در هفتههای گذشته اصلا عجیب نبوده و ما انتخاب درستی در خریدش داشتیم.
اینها جملات فلورنتینو پرز بعد از انتفال تونی کروس به رئال مادرید در تابستان ۲۰۱۴ هستند. او بعد از اینکه در مراسم معارفهاش میکروفون را به دست گرفت، از علاقهاش برای قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا با لوس بلانکوس گفت، جامی که رئالیها پیش از آن ۱۰ بار برده بودند:
دوست دارم تا بار دیگر آن را امسال ببرم.
هرچند که در ماه می پیشرو این بارسلوای لوییز انریکه بود که موفق به فتح سهگانه شد. یک بار دیگر، کروس و همتیمیهایش برابر بهترینها ناموفق ظاهر شدند. آندرهآ پیرلو، پل پوگبا، آرتورو ویدال و کلودیو مارکیزیو به لطف گل خارج از خانه آلوارو موراتا، با کنار زدن رئال مادرید به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسیدند. سپس کارلو انچلوتی از کار برکنار شد و رافا بنیتز هم کمتر از یکدوم نیم فصل را در برنابئو پشت سر گذاشت. بعد از آن نوبت به زین الدین زیدان رسید، مردی که بار دیگر کروس را احیا کرد. بعد از شکست خانگی ماه فوریه برابر اتلتیکو مادرید، زیدان رئال را در لیگ و اروپا به قدرت جالب توجهی رساند. پیش از پیروزی خارج از خانه در الکلاسیکو، رئال به چهار پیروزی لالیگایی متوالی رسید تا در ابتدای آوریل به رقابت برای کسب عنوان قهرمانی در این رقابتها وارد شود. بارسلونا بعد از شکست مقابل رئال سوسیداد و والنسیا، تنها یک امتیاز از رئال مادرید بیشتر داشت. با این حال شاگردان زیدان کاری از پیش نبردند و این بلوگرانا بود که در روز پایانی، جام را در گرانادا بالای سر برد.
لیونل مسی و دوستان در یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا از اتلتیکو مادرید شکست خوردند تا رئال مادرید در فینال میلان به مصاف روخی بلانکوس برود. کروس بار دیگر در لحظات پرفشار بازی موثر ظاهر شد و گل نخست غوهای سفید مادریدی که توسط راموس به ثمر رسید را ساخت. ایسکو در دقیقه ۷۲ جانشین کروس شد و چند دقیقه بعد شاگردان سیمئونه توسط یانیک کاراسکو بازی را به تساوی کشیدند. تنها آلمانیِ مادریدیها تماشاگر ضریات پنالتیای بود که بازندگان و قهرمانانش، خوانفران و رونالدو بودند. بعد از آن شب رویایی در سن سیرو، ترکیب بسیاری از خطوط میانی تیمهای بزرگ اروپایی بر هم خورد؛ ژاوی از بارسلونا جدا شد و اینیستا در سال ۲۰۱۸ کاتالونیا را ترک کرد. یووه هم پوگبا، پیرلو و ویدال را از دست داد. ژابی آلونسو و لام در بایرن خودشان را بازنشسته کردند و شوایناشتایگر به منچستریونایتد پیوست. این در حالی بود که مثلث کروس، لوکا مودریچ و کاسمیرو دوران جدیدی را در فوتبال اروپا آغاز کرد؛ به این ترتیب از میلان تا کیف و کاردیف، رئال برنده بلامنازع فینالهای لیگ قهرمانان بود و کروس دومین، سومین و چهارمین مدال قهرمانیاش در این رقابتها را به گردن آویخت. بعد از فینال کیف، کروس فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده است. با وجود اینکه ضربه آزاد او در سوچی همواره در یادها باقی میماند اما او و تیم ملی آلمان عملکرد فاجعهباری در جام جهانی ۲۰۱۸ داشتند. وقتیکه کروس در ژوئیه به مادرید بازگشت، خبری از زیدان نبود، این یولین لوپتگی و سانتیاگو سولاری بودند که طی ماههای آتی هدایت لوس بلانکوس را به عهده گرفتند.
حالا مرد فرانسوی به نیمکت رئالیها برگشته و دوران تاریکی به سر آمده است؛ کروس هم بار دیگر به ستاره خط هافبک مادریدیها تبدیل شده است.